Nhặt một cọng rác bạn đã làm cho Huế đẹp hơn

Với thông điệp"Nhặt một cọng rác bạn đã làm cho Huế đẹp hơn" thông qua phong trào "Ngày Chủ nhật xanh", hơn 2 năm qua, thông điệp này của Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ - người khởi xướng phong trào đã len lỏi, thấm sâu vào nhận thức và làm thay đổi tư duy của cộng đồng, của xã hội về trách nhiệm bảo vệ môi trường để xây dựng một Thừa Thiên Huế xanh, sạch, sáng.

Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ tham gia ngày Chủ nhật xanh tại bãi biển Thuận An
 

Trong nhiều tháng đầu phát động phong trào, vào những ngày cuối tuần, lãnh đạo tỉnh và lãnh đạo các địa phương đã đến tận các vùng quê cùng người dân nhặt rác, làm vệ sinh môi trường. Hai món quà (giỏ nhựa đi chợ và chai thủy tinh đựng nước) mà người đứng đầu chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế trao tặng trong nhiều cuộc gặp mặt cán bộ, người dân, đã hàm chứa thông điệp về bảo vệ môi trường. Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, để làm thay đổi hành vi và thói quen của một ai đó là không phải dễ và không thể thực hiện được trong ngày một, ngày hai, một phong trào muốn đi vào thực chất thì phải có sự "Quyết liệt, đồng bộ và kiên trì". Người lãnh đạo, người đứng đầu chính quyền phải thật sự vào cuộc và "làm gương" chứ "không làm thay". "Ngày Chủ nhật xanh" không chỉ đơn thuần là thu dọn rác, tạo cảnh quan môi trường, mà phong trào còn hướng đến thay đổi nhận thức của người dân. “Nếu bạn nhặt rác thì sẽ có một người nhặt rác cùng bạn và bớt đi một người xả rác”.

Và cứ như thế, phong trào "Ngày Chủ nhật xanh" đã được thực hiện thường xuyên, liên tục, từ thành thị cho đến vùng quê, từ miền xuôi cho đến miền ngược; lan tỏa rộng khắp trong mọi tầng lớp nhân dân, làm thay đổi nhận thức và hành động của người dân về bảo vệ môi trường. Thông qua phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, nhiều vấn đề về môi trường tại các địa phương đã phần nào được giải quyết; nhiều điểm đen về ô nhiễm môi trường đã giảm bớt. Thừa Thiên Huế trở thành điểm sáng trong toàn quốc về công tác bảo vệ môi trường và nói không với túi ni lông và sản phẩm nhựa sử dụng một lần và được Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi thư khen.    

Nhạc sĩ Phan Văn Thành, người đạt giải nhất cuộc thi sáng tác ca khúc về "Ngày Chủ nhật xanh" chia sẻ rằng, phong trào "Ngày Chủ nhật xanh đã để lại cho tôi nhiều cảm xúc, Huế đã thay đổi từng ngày, xanh hơn, sạch hơn, đẹp hơn và bừng sáng hơn. Huế sẽ là cảm hứng vô tận cho những nhạc sĩ, nghệ sĩ khi được đến đây, được đi dạo bên bờ sông Hương thơ mộng cùng những thảm thực vật xanh mướt, ngắm hoa nở khắp thành phố và những con người sống chan hòa với thiên nhiên, được tắm mình trong ánh nắng chiều nhè nhẹ khẽ xuyên qua hàng cây, cảm nhận tiếng cười hạnh phúc của trẻ thơ khi nhặt được rác bỏ vào thùng... những điều tưởng chừng chỉ có trong thi ca thì bây giờ nó đang hiện hữu ở một thành phố xinh đẹp, thơ mộng nhưng không kém phần năng động.

Cuộc “di dân lịch sử” - Trả lại không gian cho Kinh thành Huế

Với cuộc di dân lịch sử, theo lộ trình đến năm 2022, toàn bộ khoảng 5.470 hộ dân với gần 20.000 người đang sinh sống trên khu vực I Kinh thành Huế sẽ chuyển đến các khu dân cư mới; di tích Kinh thành Huế sẽ được trả lại tính nguyên vẹn vốn có, điều này không chỉ làm khang trang bộ mặt đô thị Huế mà chúng ta đã gìn giữ, bảo tồn được giá trị lịch sử, văn hóa do tiền nhân để lại cho hậu thế, khai phóng một nguồn tài sản văn hóa cực lớn, mở ra cơ hội để phát triển du lịch, dịch vụ góp phần tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và quan trọng là ổn định, "an cư lạc nghiệp" cuộc sống hàng nghìn hộ gia đình đang sống tạm trên đất di tích.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm bà con Khu vực Thượng thành trước khi di dời
 

Từ hàng chục năm qua, Khu vực Thượng Thành - Eo Bầu là nơi rất nóng về tình trạng lấn chiếm đất di tích để làm nơi sinh sống, điều này đã làm xấu cảnh quan đô thị, môi trường ô nhiễm nghiêm trọng gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân; nhưng do hoàn cảnh lịch sử để lại, đa số người dân vẫn phải sống trong cảnh sử dụng đất di tích, thiếu thốn điều kiện sinh hoạt. Mong muốn có nơi ở mới ổn định là nguyện vọng thường trực của người dân nơi đây. Tuy nhiên theo quy định của pháp luật, hầu hết những hộ dân sinh sống trong khu vực 1, Kinh thành Huế, không được hưởng chính sách đền bù mà chỉ được hỗ trợ theo các mức nhất định. Trong khi đó, cuộc sống của người dân ở đây đa phần đều khó khăn; nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước thì “lực bất tòng tâm”, chấp nhận kéo dài cuộc sống tạm bợ, chất lượng thấp kém và bị đè nặng bởi "món nợ di sản".

Để giúp cho dân nghèo nơi đây có nơi sinh sống yên ổn và trả lại sự nguyên vẹn cho khu di sản thế giới này, đầu tháng 12/2018, tại Kỳ họp thứ 7, khóa VII, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế đã thông qua Đề án di dời dân cư khu vực 1 - di tích Kinh thành Huế. Với quan điểm ưu tiên thực hiện những cơ chế chính sách bồi thường, hỗ trợ có lợi nhất cho người dân khi di dời, tỉnh Thừa Thiên Huế đã xây dựng khung chính sách về bồi thường, hỗ trợ tái định cư thực hiện di dời dân cư, giải phóng mặt bằng tại khu vực 1 - di tích Kinh thành Huế và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây là chính sách rất đặc biệt, mở nút thắt khó khăn về nguồn kinh phí, về chính sách về bồi thường, hỗ trợ tái định cư ...giúp tỉnh Thừa Thiên Huế hiện thực hóa Đề án.

Là người tâm huyết với Đề án di dân khỏi khu vực 1 - di tích Kinh thành Huế, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Ngọc Thọ đã không ngừng thuyết phục, bảo vệ, chuẩn bị đề án trình Quốc hội, Chính phủ tại các diễn đàn, hội nghị để tạo sự ủng hộ về cơ chế chính sách giải phóng mặt bằng, chủ trương, kinh phí từ Trung ương, tạo được lòng tin của người dân về chủ trương di dời. Sâu sát, đồng hành với cuộc di dân lịch sử ngay từ những ngày đầu đến vận động bà con, trao đổi đối thoại để có được phương án tốt nhất, cùng bà con ra xem nơi ở mới, cùng bà con đón giao thừa chia tay nơi ở cũ trong những ngày cuối sống trên Thượng Thành... "Sẽ không có người dân nào bị bỏ lại phía sau trong cuộc di dân lịch sử này; Chính quyền sẽ cố gắng hết sức để bà con được đến một nơi ở mới khang trang, tiện nghi và xanh - sạch - sáng hơn nơi ở cũ" đó là lời hứa của Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ với bà con.

Những ngôi nhà mới được mọc lên tại Khu tái định cư Hương Sơ

Đúng như lời hứa của Chủ tịch UBND tỉnh với dân, giờ đây, người dân sau khi di dời đã được đến nơi ở mới sống trong những ngôi nhà khang trang với hệ thống hạ tầng được đảm bảo, ngôi trường đang được xây dựng cho con em bà con sau khi đến nơi ở mới đang sắp sửa hoàn thành và được đánh giá là ngôi trường đẹp và hiện đại nhất tại tỉnh Thừa Thiên Huế. 25 hộ nghèo sau khi di dời cũng đã được đến nơi ở mới với những ngôi nhà mơ ước được bàn giao theo hình thức "chìa khóa trao tay". Những xóm nhỏ cheo leo, nép mình vào những mảnh tường dài cổ kính nơi Thượng Thành giờ đã là ký ức. Một cuộc sống tươi mới, sáng lạn hơn đang dần hiện hữu. Với người dân Thượng Thành, an cư không còn là giấc mơ mà đã là hiện thực.

Từ nhận thức đến hành động - "Giấc mơ Huế" đã dần hiện hữu

Những năm gần đây, diện mạo của Huế liên tục thay đổi theo hướng xanh, sạch, hiện đại và con người Huế năng động hơn với khát vọng vươn lên để phát triển hài hòa, hội nhập với bản sắc riêng có của mình. Với những du khách trở lại Huế hay chính bản thân những người Huế, sự thay đổi nhanh chóng này đã đem lại một cảm nhận khác biệt, xóa nhòa những ấn tượng, định kiến lâu nay về một Huế trầm mặc, chậm rãi.

Phong trào "Ngày Chủ nhật xanh" hay "Cuộc di dân lịch sử" chỉ là một trong nhiều điểm sáng trong thời gian qua mà người ta thường nhắc đến Huế. Huế bây giờ được biết đến là một "Kinh đô áo dài", là "Kinh đô ẩm thực"; là "Thành phố 4 mùa Hoa", “Mai vàng trước ngõ”; đặc biệt vừa qua Huế là địa phương đầu tiên trên cả nước khôi phục và đưa môn nữ công gia chánh vào giảng dạy thí điểm trong nhà trường; ra mắt  "Tủ sách Huế" - nơi hội tụ giá trị tri thức Huế qua các thời kỳ, kho tàng vô giá của muôn đời viết về Huế, nghiên cứu Huế qua các thể loại ấn phẩm để lưu giữ giá trị văn hóa Huế; công bố danh hiệu “Học sinh danh dự toàn trường” và tổ chức vinh danh tại Quốc tử giám, đây là danh hiệu danh dự lần đầu tiên được trao tặng cho học sinh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ người học sinh và có nhiều thành tích xuất sắc toàn diện trong năm học nhằm động viên, tôn vinh, khuyến khích sự học và trọng dụng người tài đến với toàn xã hội.

Lễ công bố Đề án Tủ sách Huế

Con người Huế thanh lịch; học sinh ở Huế hiếu học và có khát khao cống hiến cho quê hương; Huế là một địa phương có chính quyền thân thiện, phục vụ, đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu; đến Huế mọi người cảm giác được bình an, thân thiện, hội nhập với dịch vụ đô thị thông minh tiện ích, thuận lợi cho người dân qua chuyển đổi số mạnh mẽ và hệ thống Hue-S từng bước hình thành nền tảng một mạng xã hội của Thừa Thiên Huế.

Thừa Thiên Huế lần đầu tiên tổ chức vinh danh “Học sinh danh dự toàn trường” tại Quốc tử giám
 

Một luồng sinh khí mới đã đến với Huế trong đổi mới tư duy phát triển, trong huy động nguồn lực, tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy tinh thần cống hiến đã làm thay đổi từ nhận thức đến hành động của người dân. Thừa Thiên Huế định hướng phát triển nhanh trên nền tảng tri thức, phát triển bền vững trên nền tảng văn hóa, lấy văn hóa du lịch là kinh tế mũi nhọn, Y tế là ngành kinh tế quan trọng, giáo dục đào tạo làm nền tảng, CNTT là đột phá. Huế vẫn kiên định không tăng trưởng bằng mọi giá mà phải tăng trưởng xanh, phát triển trong sự tiếp nối giữa bảo tồn và phát triển, truyền thống và hiện đại, nông thôn và thành thị, trầm lắng của Cố đô với sôi động của đổi mới sáng tạo. Huế đã từng sang trọng trong quá khứ và phải giàu có trong hiện tại và tương lai. Giấc mơ đó không có gì xa vời. "Giấc mơ Huế" sẽ là xây dựng một xứ sở hạnh phúc, ở đó cuộc sống của người dân sung túc, xã hội bình yên và chính quyền thân thiện.

Vâng “Huế không chỉ thay đổi từ những con đường, vỉa hè, góc phố, làng quê mà Huế đã thay đổi cả trong tư duy, cách nghĩ của con người”. Huế đang đi đúng hướng, "Giấc mơ Huế" đã dần hiện hữu, hãy cùng chung tay xây đắp "Giấc mơ Huế"./.