Với  mục tiêu “Xây dựng con người Quảng Điền phát triển toàn diện về thẩm mỹ, nhân cách và tri thức hướng tới những giá trị “chân- thiện- mỹ”; huyện Quảng Điền đã  xác định rõ bản sắc riêng, đặc sắc của văn hóa Quảng Điền khác với văn hóa của các địa phương khác trên địa bàn tỉnh nói riêng, trong cả nước nói chung. Để xây dựng con người Quảng Điền phát triển toàn diện huyện Quảng Điền đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ; truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc , đạo đức, lối sống và nhân cách con người Việt Nam đến toàn thể cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân bằng nhiều hình thức.  Nhằm nâng cao chất lượng thể dục, thể thao trong quần chúng nhân dân, huyện Quảng Điền đã lồng ghép hướng dẫn người dân phương pháp tập luyện thể dục thể thao như: lựa chọn môn thể thao phù hợp lứa tuổi, giới tính, sức khỏe, các bước cơ bản khi tham gia chơi môn thể thao, nhờ đó đã đạt được một số kết quả nhất định . Bên cạnh đó thông qua việc xây dựng các phim tư liệu như “Ký ức một vùng quê”, “Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968”, biên soạn tài liệu giáo dục truyền thống huyện Quảng Điền như: Tập san xuân năm 2016, 2018 và năm 2020… đã khai quát những kết quả đạt được của huyện về kinh tế, văn hóa, giáo dục, an ninh quốc phòng, lịch sử văn hóa vùng đất Quảng Điền đến các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt giáo dục cho thế hệ trẻ hiểu biết sâu sắc hơn về lòng tự hào, tôn vinh lịch sử-văn hóa, con người vùng đất Quảng Điền.

Những tiêu chí xây dựng con người Quảng Điền cũng được đặt ra ngay từ những năm đầu thời kỳ đổi  mới và tiếp tục được bổ sung, điều chỉnh trong suốt chặng đường từ ngày tái lập huyện đến nay, từ đó không ngừng nuôi dưỡng, bồi đắp từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đặc biệt, thực hiện nghị quyết số 23-NQ/TU ngày 14/4/2015 của Tỉnh ủy về “Xây dựng, phát triển văn hóa và con người Quảng Điền đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững” Huyện Ủy Quảng Điền đã ban hành Chương trình số 07-CTr/HU về  “Xây dựng, phát triển văn hóa và con người Quảng Điền đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững”. Từ đó đã cụ thể hóa  bằng những chương trình, hành động như Kế hoạch triển khai thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, Kế hoạch triển khai xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”, Kế hoạch phát triển văn hóa đọc, Kế hoạch tổ chức Đại hội thể dục thể thao cấp huyện và cấp cơ sở…Quảng Điền đã triển khai sâu rộng, hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; tăng cường đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa từ huyện đến cơ sở gắn với Chương trình xây dựng nông thôn mới, góp phần thiết thực nâng cao nhu cầu hưởng thụ văn hóa cho nhân dân. Đến nay trên địa bàn huyện có 10 di tích lịch sử văn hóa được công nhận trong đó 03 di tích cấp quốc gia (Đình Thủ Lễ, Lăng mộ - Miếu thờ Đặng Hữu Phổ, Khu lưu niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh)  và 07 di tích cấp tỉnh ( Chùa Thành Trung, Đình Thủy Lập, Hội nghị Nam Dương, Chùa Thiện Khánh, Chùa Thủ Lễ, Miếu thờ Nguyễn Hữu Dật, Lăng mộ Trần Đình Bá) và nhiều công trình có giá trị lịch sử, văn hóa được đưa tùng tru đưa vào sử dụng tạo nên dấu ấn đắc trưng của huyện.

Vật truyền thống làng Thủ Lễ

Việc xây dựng môi trường văn hóa được gắn với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh từng bước đi vào chiều sâu. Công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể, xây dựng các thiết chế văn hoá được quan tâm đầu tư xây dựng và được đông đảo quần chúng nhân dân đồng tình ủng hộ. Hoạt động văn hoá đi vào nề nếp, tình làng, nghĩa xóm ngày càng được gắn kết, từng bước hạn chế và đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực trong đời sống xã hội, góp phần giáo dục các thế hệ có phẩm chất đạo đức trong sáng, năng lực lao động sáng tạo, đáp ứng yêu, cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Bên cạnh đó, với sự lãnh đạo sâu sát của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối, kết hợp tích cực tuyên truyền, vận động của MTTQ và các tổ chức Chính trị-Xã hội về xây dựng nếp sống văn minh, thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Việc cưới, việc tang và lễ hội được đổi mới theo hướng ngày càng tiến bộ nhưng vẫn đảm bảo giữ gìn, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, bản sắc dân tộc và tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật.

Một trong những điểm nhấn trong thời gian qua đó là người dân đã thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy tinh thần đoàn kết, xây dựng nếp sống văn minh tiến bộ trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn hướng dẫn các thôn, tổ dân phố trên địa bàn tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước các thôn, tổ dân phố theo Quyết định số 22/2018/QĐ- TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên cơ sở kế thừa giá trị văn hoá tốt đẹp của các bản hương ước cũ, có đổi mới theo các yêu cầu xây dựng nếp sống văn hóa trong tình hình mới, đúng pháp luật và đã được UBND huyện ra quyết định phê duyệt, trong đó chú trọng những nội dung như: Việc cưới tổ chức với tinh thần vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm phù hợp với truyền thống của dân tộc, không tổ chức cưới nhiều lần, nhiều ngày hoặc nhiều địa điểm khác nhau; việc tang phải chu đáo, đảm bảo trang nghiêm, tiết kiệm, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc, không tổ chức ăn uống linh đình, uống rượu, bia trong quá trình tang lễ; khuyến khích bà con dùng băng nhạc hiếu, không rải tiền các loại, vàng mã dọc tuyến đường cấm rải vàng mã khi đưa tang; thời gian sử dụng karaoke di động,…

Để xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Điền đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện khóa XIV đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 là: “Tập trung xây dựng con người Quảng Điền phát triển toàn diện về thẩm mỹ, nhân cách và tri thức hướng tới những giá trị “chân- thiện- mỹ”; giáo dục kỹ năng sống; ý thức cá nhân tuân thủ pháp luật. Chú trọng xây dựng văn hóa chính trị trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể các cấp; xây dựng đội ngũ đảng viên: trung thành - trách nhiệm - hợp tác - nêu gương; xây dựng niềm tin xã hội, phát huy sức mạnh người dân, doanh nghiệp, tự hào về quê hương Quảng Điền, khát vọng vươn lên, làm giàu”...

Đồng thời huyện cũng rất chú trọng  xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong hệ thống chính trị, trong cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trong cộng đồng thôn, tổ dân phố và mỗi gia đình gắn với việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn  kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Gia đình văn hóa’ và “Gia đình hiếu học”, góp phần lan tỏa rộng rãi và được các cấp, các ngành, cộng đồng dân cư tích cực hưởng ứng. Kết quả đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật, tự hào, tôn vinh lịch sử, văn hóa dân tộc ngày càng tiến bộ  hơn. Đến nay huyện Quảng Điền có  22.309/22.361 hộ gia đình được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, đạt tỷ lệ 95,3% tăng 5,3% so với năm 2016. Toàn huyện có 95/95 thôn, tổ dân phố đăng ký xây dựng thôn, tổ dân phố văn hóa, đạt tỷ lệ 100% tăng 32,6 % so với năm 2016 và có 79/103 cơ quan,  đơn vị được công nhận văn hóa năm 2020, đạt tỷ lệ 76,7%.

Về xây dựng văn hóa trong chính trị, từng cấp ủy phải xem trọng xây dựng văn hóa từ trong nội bộ Đảng và bộ máy nhà nước, đẩy mạnh việc “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đề cao tính nêu gương đối với cán bộ, đảng viên, nhất là với người đứng đầu... Xây dựng hình mẫu người cán bộ, công chức, viên chức có bản lĩnh chính trị, tư tưởng vững vàng, đạo đức công vụ trong sáng, phải thật sự gương mẫu “cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”, tận tụy với công việc, có chuyên môn, hết lòng phục vụ nhân dân.

Xây dựng các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể, lực lượng vũ trang, doanh nghiệp phải là những tập thể năng động, sáng tạo, kỷ luật, kỷ cương, dân chủ, xây dựng và thiết lập các mối quan hệ hài hòa trong ứng xử, giao tiếp, nêu cao tinh thần trách nhiệm. Tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng gắn với chủ động phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hệ thống chính trị và xã hội. Tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đấu tranh phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trên lĩnh vực văn hoá, đặc biệt trên mạng internet; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm. Tăng cường hiệu quả của việc giám sát, phản biện của các tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư trong tổ chức và hoạt động văn hóa.

Bản sắc văn hóa và con người Quảng Điền đã tạo nên một truyền thống vang trong quá khứ. Trong giai đoạn phát triển mới, những giá trị đó hơn bao giờ hết cần phải được phát huy cao độ để tiếp tục xây dựng Quảng Điền phát triển toàn diện đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững theo Nghị quyết 33-NQ/TW của Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” đã đề ra.